Image by Forverts

ווען דער פֿאָרווערטס האָט לעצטנס ווידער פֿאַרשפּרייט זײַן ווידעאָ, „ראָזאַ מאַכט קאַשע־וואַרניטשקעס‟ אויף פֿייסבוק האָט ער צוגעצויגן נישט ווייניקער ווי 50,000 מענטשן.

ראָזאַ, וואָס איר ייִדישער נאָמען איז רייזל, איז ראָזע גערשבערג־יאַפֿע, אַ געבוירענע האַרט פֿאַרן חורבן אין כעטין, בעסאַראַביע, לעבן טשערנאָוויץ.

Yiddish Brief

A bissel of all things Yiddish: music, cooking, books and more.

Terms(Required)

I agree to the Forward's Terms of Service and Privacy Policy

Email(Required)

ווי דאָס פֿריִערדיקע מאָל וואָס דער פֿאָרווערטס האָט פֿאַרשפּרייט „ראָזאַ מאַכט קאַשע וואַרניטשקעס‟, האָבן צענדליקער מענטשן קאָמענטירט אויף פֿייסבוק און יוטוב וועגן איר חן, איר האַרציק געלעכטער און איר בעסאַראַבער ייִדיש.

רייזל־ראָזאַ איז אָבער אויך אַ גוטער דערציילערין. אין 1992 האָט מען געמאַכט מיט איר אַ לענגערן אינטערוויו, אויף ענגליש, וווּ זי רעדט וועגן איר לעבן במשך פֿון די יאָרן 1941 ביז 1958. ווען די מלחמה האָט זיך אָנגעהויבן אין בעסעראַביע, דערציילט זי, איז זי געווען זיבן יאָר אַלט. מע האָט פֿאַרברענט די ייִדישע הײַזער און מע האָט רייזל און אירע קרובֿים פֿאַרטריבן אין דער גאַס אַרײַן. זיי האָבן זיך געוואַלגערט פֿון שטעטל צו שטעטל. אירע באָבע־זיידע זענען געשטאָרבן אינעם שטעטל, סאָראָקע, דערנאָך האָט מען ראָזע מיט איר מאַמען סאָניע, שוועסטער מיניכע און ברודער לייזער, ווידער פֿאַרשיקט קיין כעטין. זיי זענען געפֿאָרן אַריבער דער גרענעץ קיין מאָהילעוו, וווּ זיי האָבן דערזען ווי מענטשן גוססן אין די גאַסן, אין דער בלאָטע. באַלד זענען זיי פֿאַרשיקט געוואָרן אין אַ לאַגער אין טראַנסניסטיר, און דאָרט זענען אומגעקומען איר מאַמע, ברודער און שוועסטער.

זוכנדיק עפּעס צו עסן, האָט רייזל־ראָזע געקלאַפּט אין פֿרעמדע טירן און געבעטן ברויט בײַ זיי. נאָך אַנדערהאַלבן יאָר פֿון אַרומוואַלגערן זיך איבער די גאַסן האָט מען זי פֿאַרשיקט מיט אַ גרופּע ייִדישע יתומים קיין בערלאַד, רומעניע און דערנאָך קיין בוקאַרעשט, וווּ אַ משפּחה האָט זי אַרײַנגענומען צו זיך אויף אַ ווײַל. שפּעטער, וווינענדיק שוין אין אַ יתומים־הויז אין אַדעס, איז אָנגעקומען אַ טעלעגראַם, אַז איר פֿעטער וועלוול אין טשערנאָוויץ זוכט זי, און מע האָט זי געבראַכט צו אים. אין 1958 איז זי געפֿאָרן קיין ישׂראל, און סוף־כּול־סוף, אין 1961, קיין אַמעריקע.

A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.

This year, we have stood together in strength and sorrow. Our Forward team has worked around the clock to help you find clarity amid the chaos.

At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.

Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.

—  Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

$36 $500

$120 $180 Other amount