דיסקוסיעס וועגן ראַסע און ראַסיזם אין דער ייִדישער ליטעראַטורDiscussions on race and racism in Yiddish literature
פּאַנעליסטן וועלן אַרומרעדן, אויף ענגליש, די פּיעסע „מיסיסיפּי‟, אַ ליד פֿון אַ סאָוועטישן פּאָעט און ווי די ייִדישע פּרעסע האָט באַשריבן די טעמע.
Image by Digital Yiddish Theatre Project
ייִדישע שרײַבער, סײַ אין אַמעריקע, סײַ אין מיזרח־אייראָפּע, האָבן אַ סך געשריבן וועגן דעם ראַסיזם קעגן אַפֿריקאַנער אַמעריקאַנער אין די פֿאַראייניקטע שטאַטן. צוליב דעם וואָס דער סיסטעמאַטישער ראַסיזם איז הײַנט אַ הויפּטטעמע אין דער אַמעריקאַנער פּאָליטיק, האַלטן די וואָס פֿאָרשן די ייִדישע ליטעראַטור, אַז ס׳איז אַ פּאַסיקע צײַט צו געבן אַ קוק אויף צוריק און זען ווי ייִדן האָבן באַטראַכט דעם ענין מיט 50, 100, און 150 יאָר צוריק.
דער אַרבעטער־רינג אָרדנט אײַן אַ סעריע פֿון דרײַ דיסקוסיעס וועגן דער טעמע, אין וועלכער דער ייִדישער זינגער מרדכי־צבֿי ראָסל, וועמענס קאָנצערטן דינען אָפֿט ווי אַ בריק צווישן די ייִדישע און אַפֿריקאַנער אַמעריקאַנער מוזיקאַלישע טראַדיציעס, וועט רעדן מיט ליטעראַרטור־פֿאָרשער און איבערזעצער.
אין דער ערשטער פּראָגראַם, וואָס וועט פֿאָרקומען דאָנערשטיק, דעם 4טן פֿעברואַר, 7:00 אין אָוונט ניו־יאָרקער צײַט, וועט מרדכי צבֿי ראָסל, צוזאַמען מיט אלי ראָזענבלאַט און אַליסאַ קווינט אַרומרעדן די פּיעסע ”מיסיסיפּי“ פֿונעם וואַרשעווער דראַמאַטורג, לייב מלאך. די פּיעסע שילדערט דעם פּראָצעס איבער די Scottsboro Boys (סקאָטסבאָרער ייִנגלעך) — נײַן יונגע אַפֿריקאַנער אַמעריקאַנער וועמען מע האָט פֿאַלש באַשולדיקט אין פֿאַרגוואַלדיקן צוויי ווײַסע פֿרויען און געמישפּט צום טויט. „מיסיסיפּי“ האָט מען פֿאָרגעשטעלט מער ווי 200 מאָל אין אַ ריי פּוילישע שטעט. קווינט, אַ מומחה אין דער געשיכטע פֿונעם ייִדישן טעאַטער, אַרבעט איצט אויף דער ערשטער ענגלישער איבערזעצונג פֿון דער פּיעסע, צוזאַמען מיט אַ קריטישן אַנאַליז. בײַ דער געלעגנהייט וועט מען אויך אַרומרעדן אַנדערע ייִדישע פּיעסעס וואָס האָבן געשילערט דעם סיסטעמאַטישן ראַסיזם אין אַמעריקע.
אין דער צווייטער דיסקוסיע אין דער סעריע וועט ראָסל, צוזאַמען מיט דער פּאָעטעסע און איבערזעצערין מײַע עווראָנאַ און ליטעראַטור־פֿאָרשערין און פּראָפֿעסאָרין פֿון רוסיש בײַם קאַליפֿאָרניער אוניווערסיטעט אין סאַן־דיעגאָ אַמעליע גלעזער אַרומרעדן יוסף קערלערס 1965 ליד, „ווען איך וואָלט אין אַלאַבאַמע זײַן“, וואָס ער האָט געשריבן ווען ער איז נאָך געווען אין ראַטן־פֿאַרבאַנד. די דרײַ פּאַנעליסטן וועלן דערבײַ דיסקוטירן דעם אופֿן ווי אַזוי די ייִדן האָבן באַטראַכט דעם אַפֿריקאַנער אַמעריקאַנער קאַמף פֿאַר בירגעררעכט און דערקלערן ווי אַזוי דער קאָלעקטיווער זכּרון דערפֿון איז אַנדערש פֿון דער עכטער געשיכטע.
עווראָנאַ איז פֿאַראַיאָרן געווען אַ סטיפּענדיאַנטקע בײַם ייִדישן ביכער־צענטער, וווּ זי האָט איבערגעזעצט יוסף קערלערס לידער. גלעזער האָט לעצטנס פּובליקירט אַ בוך וועגן דעם אופֿן ווי אַזוי ייִדישע פּאָעטן האָבן באַשריבן אַפֿריקאַנער אַמעריקאַנער און פּאַלעסטינער.
די פּראָגראַם וועט פֿאָרקומען דאָנערשטיק, דעם 18טן פֿעברואַר, 7:00 אין אָוונט ניו־יאָרקער ציט. כּדי זיך צו פֿאַרשרײַבן, גיט אַ קוועטש דאָ.
אינעם דריטן טייל פֿון דער סעריע וועט ראָסל, צוזאַמען מיטן איבערזעצער און אַקטיוויסט יונה־הירש בויאַרין און דעם היסטאָריקער פֿון ראַדיקאַלע פּאָליטישע באַוועגונגען בײַ ייִדן, טאָני מײַקלס (וויסקאָנסינער אוניווערסיטעט), אַרומרעדן ווי אַזוי די ייִדישע פּרעסע האָט באַשריבן דעם ראַסיזם. זיי וועלן באַטראַכטן צי די ייִדישע פּרעסע האָט רעפּרעזענטירט די פֿאַרשידענע מיינונגען פֿון די אַמעריקאַנער ייִדן און צי די אַמאָליקע ייִדישע פּרעסע איז געווען אַנדערש פֿון דער הײַנטיקער וואָס שייך דעם אופֿן ווי אַזוי זי דעקט די טעמע.
די פּראָגראַם וועט פֿאָרקומען דאָנערשטיק, דעם 4טן מאַרץ, 7:00 אין אָוונט ניו־יאָרקער צײַט. כּדי זיך צו פֿאַרשרײַבן, גיט אַ קוועטש דאָ.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.
At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.
Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.
— Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO
