להיפּוך צום ייִדישן ראַדיאָ און קינאָ, איז די געשיכטע פֿון טעלעוויזיע־פּראָגראַמען אויף ייִדיש זייער אַ קורצע.

אַחוץ אַ פּאָר ספּעציעלע פּראָגראַמען אין ישׂראל און שוועדן , האָט מען, אַזוי ווײַט ווי איך ווייס, בלויז געמאַכט צוויי אָנגייענדיקע טעלעוויזיע־פּראָגראַמען אויף מאַמע־לשון. די ערשטע איז געווען אין מאָנטרעאָל אין די 1970ער יאָרן מיט לייבל באָטוויניק בראָש, און דער צווייטער איז געווען מיט באָריס סאַנדלער אין מאָלדאָווע אין די לעצטע טעג פֿונעם ראַטן־פֿאַרבאַנד.

ווײַזט זיך אָבער אַרויס, אַז איך (ווי אויך אַ סך אַנדערע) האָבן פֿאַרקוקט נאָך אַ פּראָגראַם. אין 1994 האָט מען אין קאַלגאַרי, אַלבערטע, טראַנסמיטירט „די ייִדישע שטימע“, וואָס האָט אַרײַנגענומען שמועסן מיט געסט און באַריכטן פֿון פֿאַרשידענע געזעלשאַפֿטלעכע געשעענישן. צען קאַפּיטלען פֿון דער פּראָגראַם, מיט וועלכער עס האָט אָנגעפֿירט דער לאַנגיאָריקער לערער און שול־דירעקטאָר אַהרן אײַכלער, האָט די „געזעלשאַפֿט לטובֿת דער ייִדישער געשיכטע פֿון דרום־אַלבערטע“ לעצטנס פֿאַרעפֿנטלעכט אויף איר יוטוב־קאַנאַל.

Yiddish Brief

A bissel of all things Yiddish: music, cooking, books and more.

Terms(Required)

I agree to the Forward's Terms of Service and Privacy Policy

Email(Required)

אין די עפּיזאָדן רעדט אײַכלער מיט אַ ריי קאַלגאַריער אײַנוווינער, אַרײַנגערעכנט ייִדיש־לערער, סאָוועטישע וועטעראַנען פֿון דער צווייטער וועלט־מלחמה, ייִדן פֿון דער שארית־הפּליטה, ראַבינער, חב׳׳ד־שליחים און דעם אייגנטימער פֿון אַן אָרטיקן ייִדישן רעסטאָראַן. מע הערט כּל־המינים אַקצענטן און דיאַלעקטן פֿון דרײַ דורות ייִדן (די וואָס זענען אויפֿגעוואַקסן פֿאַר דער ערשטער וועלט־מלחמה, די וואָס זענען דערצויגן געוואָרן צווישן ביידע וועלט־מלחמות און די וואָס זענען שוין געבוירן געוואָרן נאָכן חורבן).

אַהרן אײַכלער איז געווען אַ באַקאַנטע פּערזענלעכקייט אויף דער ייִדישער גאַס אין קאַלגאַרי. אַ געבוירענער אין פּוילן אין 1932, האָט ער נאָכן איבערלעבן דעם חורבן זיך באַזעצט אין מאָנטרעאָל אין 1949. אין 1952 האָט מען אים אָנגעשטעלט ווי אַ לערער אין דער קאַלגאַריער ייִדישיסטישער און ציוניסטישער טאָגשול אויפֿן נאָמען פֿון י. ל. פּרץ, וווּ ייִדיש איז לאַנג געבליבן אַן אינטערגראַלן טייל פֿונעם לערנפּלאַן. אין 1963 איז אײַכלער געוואָרן דער דירעקטאָר פֿון דער שול, אַ שטעלע וואָס ער האָט אָנגעהאַלטן ביז די שול האָט זיך פֿאַרמאַכט אין 1987 און איז געוואָרן אַ טייל פֿון דער „קאַלגאַריער ייִדישער אַקאַדעמיע“, וואָס עקסיסטירט עד־היום.

אַחוץ זײַן אַרבעט ווי דער שול־דירעקטאָר, איז „לערער אײַכלער“, ווי זײַנע אַמאָליקע תּלמידים האָבן אים גערופֿן אַפֿילו אויף ענגליש, געווען אַ וויכטיקער כּלל־טוער אויף דער ייִדישער גאַס. ער האָט אָנגעפֿירט מיט אַ גרופּע שארית־הפּליטה ייִדן, וואָס האָט אין 2000 איבערגעצײַגט די פּראָווינץ אַלבערטע אָנצונעמען אַ געזעץ, אַז מע מוז לערנען וועגן דעם חורבן אין אַלע אָרטיקע שולן.

אײַכלער איז אַוועק אין 2016.

A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.

This year, we have stood together in strength and sorrow. Our Forward team has worked around the clock to help you find clarity amid the chaos.

At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.

Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.

—  Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

$36 $500

$120 $180 Other amount