Image by Yiddish Book Center

די טעג פֿאַלט אויס דרײַ יאָר זינט עס איז אַוועק אין דער אייביקייט דער גרויסער ייִדישער זשורנאַליסט און קולטור־טוער יצחק לודען ז׳׳ל.

ווי לודען האָט אָפֿט אַליין דערציילט, האָט קיין שום אינסטיטוציע ניט געהאַט אַ גרעסערע ווירקונג אויף זײַן לעבן ווי די „מעדעם־סאַנאַטאָריע“, דער בונדישער לערן־אַנשטאַלט, וווּ מע האָט סײַ געהיילט קינדער מיט טובערקולאָז און אַנדערע קראַנקייטן, סײַ זיי פּרובירט צו פֿאַרוואַנדלען אין צוקונפֿטדיקע בונדיסטן.

Yiddish Brief

A bissel of all things Yiddish: music, cooking, books and more.

Terms(Required)

I agree to the Forward's Terms of Service and Privacy Policy

Email(Required)

די קינדער פֿון דער „מעדעם־סאַנאַטאָריע‟ זענען געווען באַרימט פֿאַר זייערע לידער, סקיצן און פּאַראָדיעס. אין 2014 האָט קריסטאַ וויטני, די דירעקטאָרשע פֿונעם פּראָיעקט פֿון געשיכטע־בעל־פּה בײַם „ייִדישן ביכער־צענטער‟, געמאַכט אַן אינטערוויו מיט יצחק לודען. אויבן, אין אַן אויסצוג פֿונעם אינטערוויו, זינגט ער אַ פּאָר פֿון די פּאַראָדישע לידער, וואָס די קינדער פֿלעגן דאָרטן זינגען, אַרײַנגערעכנט איינעם, אין וועלכן די קינדער מאַכן חוזק פֿון דער סאַנאַטאָריעס מעטעאָראָלאָגישער סטאַנציע — ביז זיי דערהערן אַ דונער.

אין אַ צווייטן אויסצוג פֿונעם אינטערוויו באַצייכנט לודען די „מעדעם־סאַנאַטאָריע“ ווי דער „דימענט‟ פֿונעם ייִדישיסטישן דערציִונגס־וועזן.

נאָך דער פֿאַרטיליקונג פֿון דער „מעדעם־סאַנאַטאָריע‟ דורך די דײַטשן אין 1942 האָבן די קינדער וואָס האָבן זיך אַמאָל געלערנט אין דעם אַנשטאַלט געשטרעבט אים צו פֿאַראייביקן. צווישן זייערע אויפֿטוען איז געווען דאָס ריזיקע יזכּור־בוך, וואָס לודען האָט געהאָלפֿן צוגרייטן צום דרוק.

A message from our Publisher & CEO Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.

This year, we have stood together in strength and sorrow. Our Forward team has worked around the clock to help you find clarity amid the chaos.

At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.

Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.

—  Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

$36 $500

$120 $180 Other amount