ייִוואָ לאַנצירט ערשטע אויסשטעלונג פֿון נײַעם אינטערנעץ־מוזייYIVO launches first exhibit of new online museum
די אויסשטעלונג פֿאַר קינדער שילדערט דאָס לעבן פֿון אַ יונג מיידל אין ווילנע דורך בילדער, ווידעאָס, דאָקומענטן און אַפֿילו ווידעאָ־שפּילן.
Image by YIVO Institute for Jewish Research
דער ייִוואָ האָט נעכטן פֿאַרעפֿנטלעכט די ערשטע אויסשטעלונג פֿון זײַן נײַעם „אינטערנעץ־מוזיי אויפֿן נאָמען פֿון ברוס און פֿראַנטשעסקאַ סלאָווין“.
די אויסשטעלונג, געצילעוועט אויף קינדער, שילדערט דאָס לעבן פֿון בעבאַ עפּשטיין, אַ תּלמידה אינעם פֿינפֿטן קלאַס פֿון דער „סאָפֿיע גורעוויטש-גימנאַזיע“, וואָס האָט אַרײַנגעשיקט אַן אויטאָביאָגראַפֿיע אין 1933 צום ייִוואָ ווי אַ טייל פֿון אַ שרײַב־קאָנקורס פֿאַר קינדער. די אויטאָביאָגראַפֿיע, וואָס איז געראַטעוועט געוואָרן דורך דער „פּאַפּירענער בריגאַדע“, און וואָס מע האָט ערשט אַנטדעקט אין 2017 אין ליטע, איז געווען די אינספּיראַציע פֿאַר דער אויסשטעלונג אָבער ווײַט ניט איר הויפּטפֿאָקוס. דורך הונדערטער בילדער, ווידעאָס, דאָקומענטן, אַנימאַציעס און אַפֿילו ווידעאָ־שפּילן, מאָלט זי אַ פֿילפֿאַרביק בילד פֿונעם ייִדישן לעבן אין מיזרח־אייראָפּע בכלל, און פֿון ירושלים ד׳ליטא בפֿרט. די אויסשטעלונג ווערט צעטיילט אויף פֿאַרשידענע קאַפּיטלען לויט דער טעמע, אַרײַנגערעכנט די ייִדישע שולן אין פּוילן, די פּאָליטישע באַוועגונגען בײַ ייִדן, פֿאָלקסגעזונט בײַ ייִדן, דעם ייִוואָ, ייִדיש, זומער־קאָלאָניעס און קוראָרטן און דעם חורבן. יעדער קאַפּיטל דויערט 10 ביז 40 מינוט. בסך־הכּל דויערט עס פֿיר ביז פֿינף שעה “דורכצוגיין” די גאַנצע אויסשטעלונג.
בעבאַ עפּשטיין האָט איבערגעלעבט דעם חורבן און, אַ דאַנק אַ רשימה נעמען פֿון לעבן־געבליבענע, וואָס דער פֿאָרווערטס האָט פּובליקירט באַלד נאָך דער מלחמה, האָט איר פֿעטער זיך דערוווּסט אַז זי געפֿינט זיך אין שוועדן און איר געהאָלפֿן קומען קיין אַמעריקע. די אויסשטעלונג נעמט אַרײַן צענדליקער בריוו פֿון דער משפּחה עפּשטיין אין ווילנע צווישן 1931 ביז 1941 צו קרובֿים אין אַמעריקע, ווי אויך בריוו געשריבן פֿון בעבאַ עפּשטיין אַליין אין די 1940ער, 1950ער און 1960ער יאָרן. בעבאַס איבערלעבונגען אינעם ווילנער געטאָ און אין עטלעכע קאָנצענטראַציע־לאַגערן ווערן איבערגעגעבן דורך אַ ווידעאָ־אינטערוויו, וואָס זי האָט געמאַכט אין 1984 מיטן „חורבן־עדות־פּראָיעקט בײַם קאַליפֿאָרניער אוניווערסיטעט“.
דער „אינטערנעץ־מוזיי אויפֿן נאָמען פֿון ברוס און פֿראַנטשעסקאַ סלאָווין“ איז געגרינדעט געוואָרן אַ דאַנק ברוס סלאָווינס באַשטײַער פֿון דרײַ מיליאָן דאָלאַר לזכר זײַן פֿרוי פֿראַנטשעסקאַ. עס וועט אַרײַננעמען אַ צאָל אינטעראַקטיווע אויסשטעלונגען, סײַ פֿאַר קינדער, סײַ פֿאַר דערוואַקסענע, וואָס באַנוצן זיך מיט די מאַטעריאַלן פֿונעם ייִוואָס אַרכיוו צו שילדערן פֿאַרשידענע אַספּעקטן פֿונעם מיזרח־אייראָפּעיִשן ייִדישן לעבן.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor
