Image by Shiezoli

עס זענען שוין אַרויס עטלעכע חיזוק־לידער וואָס זאָגן דעם עולם אַז דער אייבערשטער וועט לייזן דעם קאָראָנאַ־ווירוס־קריזיס און אַנדערע לידער וואָס וואָרענען די צוהערער זיך צו באַהיטן פֿון דער קראַנקייט דורכן דערווײַטערן זיך איינס פֿונעם אַנדערן. איצט איז אַרויס אַ נײַ ליד „קאָראָנע, קאָראָנע“ געזונגען דורך דודי קאַליש צוזאַמען מיט דער ”פֿײַער־קאַפּעליע“, וואָס טוט ביידע מיט אַ מאָל. בײַם אָנהייב פֿונעם ליד דאַכט זיך, אַז עס איז סתּם אַ טרייסטליד: מע באַדויערט דעם מצבֿ און מע לאָזט וויסן די צוהערער, אַז דער אייבערשטער וועט ניט דערלאָזן, אַז די סיטואַציע זאָל אייביק בלײַבן. דערנאָך, הערט מען אָבער עטלעכע שורות מיט אַ ביסל מער ניואַנס:

דער אייבערשטער דערוואַרט אַ ביסל שטיץ
מיט מאַסקעס, הענטשקעס און אַ מאָל אַ שפּריץ
אויך נישט פֿאַרגעסן האַלטן ווײַטקייט
אַזוי וועלן מיר זיגן קעגן דער שטערבלעכקייט

Yiddish Brief

A bissel of all things Yiddish: music, cooking, books and more.

Terms(Required)

I agree to the Forward's Terms of Service and Privacy Policy

Email(Required)

ווײַטער זינגט קאַליש:

פֿאָלגסט נישט, ביסט אַ גולם
דיך וועט שעלטן דער גאַנצער עולם.

פֿאַרשטייט זיך, אַז פֿאַר אַ פֿרומען ליד, זענען אָט די שורות דווקא שטרענגע און אַפֿילו קאָנטראָווערסיעלע. שטעלט זיך די פֿראַגע: ווער האָט מחבר געווען דאָס ליד? דער ענטפֿער איז אַן אינטערעסאַנטער: דווקא ניט קיין חסיד, נאָר דער דײַטשישער־ישׂראלדיקער קאָמפּאָזיטאָר מאיר מאַרטין ווידערקער.

אַ געבוירענער אין תּל־אָבֿיבֿ אין 1935, איז ווידערקער אויפֿגעוואַקסן אין אַ מוזיקאַלישער ייִדיש־רעדנדיקער היים, וווּ ער האָט געהערט טראַדיציאָנעלע ניגונים און חסידישע מוזיק. אין די סוף 1940ער יאָרן האָט זײַן משפּחה זיך באַזעצט אין דײַטשלאַנד, וווּ ער האָט שטודירט אין עטלעכע חשובֿע מוזיק־קאָנסערוואַטאָריעס. אַ דערפֿאָלגרײַכער בעל־הבית פֿון בנינים אין שטוטגאַרט, איז ער אויך לאַנגע יאָרן אַן אָנפֿירער פֿון דער אָרטיקער ייִדישער קהילה. אין די לעצטע יאָרן קאָמפּאָנירט ער ניגונים אויפֿן סמך פֿון די, וואָס ער האָט געהערט ווי אַ קינד, צו וועלכע ער פּאַסט צו ווערטער פֿון תּהילים. אַחוץ דודי קאַליש, האָבן אַזעלכע חשובֿע זינגער און חזנים ווי אַבֿרהם פֿריד, יצחק מאיר העלפֿגאָט, יעקבֿ יצחק ראָזענפֿעלד, ישׂראל בערגמאַן און אַבֿרהמי ראָט אויפֿגעפֿירט זײַנע לידער אויף קאָנצערטן אין אַמעריקע, ישׂראל און דײַטשלאַנד.

A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen

I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.

This year, we have stood together in strength and sorrow. Our Forward team has worked around the clock to help you find clarity amid the chaos.

At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.

Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.

—  Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO

Join our mission to tell the Jewish story fully and fairly.

$36 $500

$120 $180 Other amount