ווידעאָ רופֿט ייִדיש־רעדער צו קריגן אידענטיטעט־קאַרטלעךNYC video urges Yiddish speakers to sign up for ID cards
צום ערשטן מאָל לאָזט די ניו־יאָרקער שטאָט־רעגירונג אַרויס אַ ווידעאָ אויף ייִדיש.
לויט דער סטאַטיסטיק פֿון דער ניו־יאָרקער רעגירונג זענען דאָ מער ווי 27,000 ייִדיש־רעדער אין דער שטאָט ניו־יאָרק, וואָס קענען שוואַך ענגליש, אָדער באַהערשן אין גאַנצן ניט די שפּראַך. בלויז זעקס אַנדערע שפּראַכן האָבן אַ העכערע צאָל שוואַכע ענגליש־רעדער.
כּדי צו דערגרייכן אַ טייל אָט דער באַפֿעלקערונג, האָט די שטאָט צום ערשטן מאָל אַרויסגעלאָזט אַ ווידעאָ אויף „יוטוב‟ אויף מאַמע־לשון. אינעם ווידעאָ דערציילט אַ וואָרטזאָגער פֿאַר דער שטאָט, פֿאַר וואָס די רעגירונג וויל, אַז אַלע ניו־יאָרקער אײַנוווינער זאָלן זיך פֿאַרשרײַבן אויף צו באַקומען דעם אידענטיטעט־קאַרטל IDNYC. מיט דעם קאַרטל קען מען זיך פֿאַרשריבן אויף אַ ריי מלוכישע פּראָגראַמען, לײַען ביכער פֿון מלוכישע ביבליאָטעקן און באַזוכן מער ווי 40 מוזייען בחינם.
להיפּוך צו די אידענטיטעט־קאַרטלעך פֿון דער פֿעדעראַלער רעגירונג, קען יעדער ניו־יאָרקער אײַנווינער באַקומען דעם IDNYC, אַרײַנגערעכנט די וואָס האָבן ניט קיין אָפֿיציעלן לעגאַלן סטאַטוס אינעם לאַנד. (לכתּחילה האָט מען געשאַפֿן דעם IDNYC אין 2014 דווקא ווי אַן אַלטערנאַטיוו צום ניו־יאָרק־שטאַטישן אידענטיטעט־קאַרטל, פֿאַר וועלכן מע האָט געדאַרפֿט זײַן אַן אָפֿיציעלער תּושבֿ פֿונעם שטאַט כּדי עס צו באַקומען; ערשט אין דעצעמבער 2019 האָט מען דערלאָזט, אַז אויך די „אומדאָקומענטירטע‟ זאָלן קענען באַקומען די ניו־יאָרק שטאַטישע אידענטיטעט־קאַרטלעך).
עס זענען אויך אַרויס ווידעאָס אויף אַנדערע שפּראַכן, אַרײַנגערעכנט דרײַ זעלטענע וואָס מע הערט ניט אויף שריט און טריט: קעטשואַ, וואָס ווערט גערעדט אין עקוואַדאָר און פּערו, „קיטשע‟ — איינע פֿון די שפּראַכן פֿון גוואַטעמאַלע, און „גאַריפֿונאַ‟, אַן אַמעריקאַנער אינדיאַנער שפּראַך בײַם מיזרח־ברעג פֿון צענטראַל־אַמעריקע — אַ לשון וואָס ווערט גערעדט כּמעט אויסשליסלעך פֿון אָפּשטאַמיקע פֿון אַנטלאָפֿענע אַפֿריקאַנער שקלאַפֿן, וואָס האָבן זיך מיט דורות צוריק צונויפֿגעמישט מיט דער אָרטיקער באַפֿעלקערונג.
דאָס איז זייער אַ שיינע איניציאַטיוו און דער וואָרטזאָגער רעדט אויף אַ קלאָרן, היימישן ייִדיש. אַ שאָד נאָר, וואָס מע האָט ניט געגעבן קיין אַכט אויף דעם אופֿן ווי אַזוי מע שרײַבט דעם טעקסט בײַם סוף פֿונעם ווידעאָ. בײַ די אומפֿאָרמעלע חסידישע שמועס־גרופּעס אויף דער אינטערנעץ זעט מען אַמאָל אַז מע שרײַבט „ריפען‟ (רופֿן), „אין‟ (און) און „צי‟ (צו), אָבער עס זעט אויס עם־הארציש ווען מע שרײַבט אַזוי אין אַן אָפֿיציעלן ווידעאָ פֿון דער שטאָט. איך בין זיכער אַז אויף אַנדערע שפּראַכן וואָלטן זיך אַזוינע גרײַזן ניט באַוויזן.
A message from our CEO & publisher Rachel Fishman Feddersen
I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.
At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.
Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.
— Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO